stadion piłkarski znajdujący się przy ulicy Reymonta 22 w Krakowie. Jest własnością Miasta Krakowa, a użytkuje go drużyna piłkarska Wisły Kraków. Został wybudowany na początku II połowy XX wieku i był kilkakrotnie modernizowany. Ostatnia gruntowna przebudowa zakończyła się w październiku 2011 roku.
Docelowo jego pojemność wynosi 33 326 miejsc. Stadion spełnia warunki najwyższej – czwartej kategorii UEFA. Od 23 stycznia 2008 uchwałą Rady Miasta Krakowa nosi imię piłkarza Wisły Kraków – Henryka Reymana
Stadion przy Reymonta
W maju 1953 roku na placu tuż obok starego stadionu oddano do użytku nowy, trzeci już stadion Wisły. W tym miejscu Wisła Kraków rozgrywa swoje mecze do dzisiaj. Obiekt posiadał bieżnię lekkoatletyczną, która okalała boisko piłkarskie. Charakterystyczną cechą tej budowli były tzw. bramy brandenburskie znajdujące się na trybunach za bramkami[5].
W 1972 roku na stadionie wybudowano maszty oświetleniowe. Ich oficjalna inauguracja odbyła się 11 czerwca 1972 roku w meczu ligowym pomiędzy Wisłą Kraków a Legią Warszawa, który zakończył się remisem 1:1[5].
29 października 1976 roku padł rekord frekwencji na stadionie przy ul. Reymonta. Mecz Wisły przeciw Celticowi Glasgow rozgrywany w ramach pucharu UEFA oglądało około 45 tys. widzów. Wisła Kraków wygrała to spotkanie 2:0[5].
W 1985 roku powstały plany budowy nowej trybuny głównej. W związku z tym wyburzono sektory I, II, III, IV i V. Niestety, w trakcie realizacji tej inwestycji, zabrakło funduszy na jej dalszy ciąg i na kolejne lata, stadion pozostał bez jednej trybuny. W jej miejscu przetrwała jedynie jej pozostałość – ściana byłego budynku klubowego wraz z charakterystyczną kolumnadą[5].
W 1995 roku, ze względu na pogarszający się stan, zdemontowano maszty oświetleniowe. Dodatkowo, trybunę wschodnią od strony parku Jordanapoddano remontowi i na nasypie ziemnym wykonano betonowe stopnie[5].
W 1996 roku rozpoczęto budowę głównej trybuny, która miała zostać sfinansowana ze wspólnych środków urzędu miasta i Totalizatora Sportowego. Otwarcie nowej trybuny czyli sektorów A i B, a także loży honorowej nastąpiło w marcu 1998 roku podczas meczu ligowego Wisły i GKS-u Katowice[5].
W 1998 roku, trybuna wschodnia przeszła kolejną renowację. Na niej zostało zainstalowanych około 4800 plastikowych krzesełek. Usunięto także bieżnię lekkoatletyczną, która okalała boisko, a w jej miejsce powstał pas zieleni[5].
W styczniu 1999 roku wyburzono łukowate wały ziemne za bramkami. Były to trybuny stadionu wybudowanego w 1953 roku[5]..
W lipcu 2000 roku w miejscu powstałych przestrzeni za bramkami, od strony ul. 3 Maja powstała tymczasowa trybuna dla kibiców drużyny przyjezdnej, mogąca pomieścić około 250 kibiców. Z czasem powiększono ją, aby wystarczała dla 500 osób[5].
W kwietniu 2002 roku na stadionie zamontowano maszty oświetleniowe, gdyż wymagały tego wymogi narzucone przez PZPN[5].
W czerwcu 2003 roku na stadionie zainstalowano system ogrzewania murawy. Był to pierwszy tego typu system użyty w Polsce[5].
W czerwcu 2004 roku wymogi licencyjne narzucone przez PZPN wymusiły montaż tymczasowej zadaszonej trybuny. Jej pojemność wynosiła tysiąc osób i została ulokowana za bramką od strony ul. Władysława Reymonta. W tym samym czasie podjęto także decyzję o tym, aby obniżyć wysokość ogrodzenia przed trybuną główną do 1 m, co miało na celu podwyższenie komfortu oglądania zawodów[5].
22 października 2004 roku nastąpiło uroczyste otwarcie budowy nowego stadionu. Uczestniczyli w niej między innymi prezydent miasta – Jacek Majchrowski i kapitan Wisły – Maciej Żurawski, którzy dokonali symbolicznego wbicia łopaty na placu budowy[5].
17 września 2010 roku stadion został oddany do użytku. Wisła w tym dniu zagrała mecz ligowy z Koroną Kielce (2:2)
16 listopada 2011 stadion zwyciężył w plebiscycie Archi-Szopa na najgorszą budowlę Krakowa 2011 roku.
W 2013 roku utrzymanie stadionu szacunkowo wyniesie 7 mln zł. Nie udało się znaleźć najemców dla pomieszczeń biurowych ani sponsora generalnego, pomieszczenia komercyjne od momentu oddania stadionu stoją niewykorzystane[6][7]. Ponadto przeprowadzona w lipcu 2013 kontrola w ZIKiT wykazała liczne uchybienia i niegospodarność w procesie zarządzania i nadzoru nad stadionem[8].
Budowa i jej koncepcje
Stadion Miejski doczekał się czterech zmian projektów swojej przebudowy, których autorem jest Wojciech Obtułowicz[9]. Pierwsza koncepcja zakładała budowę stadionu na ponad 20 tys. miejsc z wykorzystaniem trybuny głównej, którą wybudowano w latach dziewięćdziesiątych. Według tego projektu w listopadzie 2004 rozpoczęto budowę nowej trybuny – trybuny południowej. Trwałą ona do czerwca 2006 roku, koszt wyniósł blisko 35 mln zł, a wykonawcą była firma Budimex Dromex. W międzyczasie, w styczniu 2006 roku, rozpoczęły się prace budowlane nad bliźniaczą trybuną północną. Jej wznoszenie trwało rok, zarówno wykonawca, jak i koszty (35 mln. zł.) były takie same, jak w przypadku trybuny południowej[10].
W kwietniu 2007 roku ogłoszono, iż organizatorami Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej 2012 zostały Polska i Ukraina. Kraków został miastem rezerwowym tej imprezy. W związku z tym, projekt stadionu zmieniono tak, by spełniał on wymogi klasy Elite i by mogły na nim być rozgrywane mecze rangi mistrzostw Europy.
W czerwcu 2007 roku utwardzono nawierzchnię, wyznaczono tymczasowe drogi dojścia do trybun, zamontowano nowe bramki wejściowe, a także monitoring. Prace te pochłonęły ok. 5 mln zł. We wrześniu 2007 roku firma Budimex Dromex rozpoczęła budowę pawilonu medialnego – budynku, który był częścią poprzednich koncepcji stadionu. W październiku studiu architektonicznemu Wojciecha Obtułowicza zlecono wykonanie nowego projektu stadionu. Kosztowało on ok. 3,5 mln zł. W styczniu 2008 roku zakończono budowę pawilonu medialnego. Całkowity koszt tej inwestycji wyniósł ponad 11 mln zł[10].
W maju 2008 roku rozpoczęto rozbiórkę starej trybuny wschodniej, a w sierpniu firma Budimex Dromex wykonała ściankę szczelinową, która miała na celu utwardzenie terenu pod przyszłą trybunę. W lutym 2009 roku firma Polimex-Mostostal rozpoczęła budowę trybuny wschodniej, której koszt wynosił ok. 144 mln zł. Po zakończeniu rozgrywek Ekstraklasy w czerwcu 2009 roku Polimex-Mostostal rozpoczął rozbiórkę trybuny głównej i budowę nowej, której koszt wyniósł ponad 153 mln zł[10].
Wisła Kraków sezon 2009/2010 rozegrała na Stadionie Ludowym w Sosnowcu, z powodu prac budowlanych na swoim stadionie, co uniemożliwiało rozgrywanie na nim meczów[11].
Na początku października 2009 roku, wykonawca dwóch budowanych trybun Polimex-Mostostal, wystąpił do inwestora o dofinansowanie przedsięwzięcia o dodatkowe 28,9 mln zł. Dotacja miała pokryć koszty przebudowy sieci instalacji pod stadionem, które pierwotnie miały przebiegać podziemnymi parkingami wokół stadionu. Te nie zostały wybudowane, ponieważ do przetargu do ich wybudowania nie zgłosiła się żadna firma. Instalacja będzie musiała zostać wybudowana tak, by w przyszłości nie kolidowała z wybudowaniem parkingów podziemnych wokół stadionu. Koszt dofinansowania miał także dotyczyć modyfikacji zagospodarowania zaplecza budowanych trybun[12].
1 listopada 2009 Wojciech Obtułowicz i jego studio projektowe zostało odsunięte od projektowania stadionu. Przyczyną odsunięcia architekta było to, że nie nadążał z nanoszeniem poprawek na swoje projekty, które zawierały błędne dane. Z tego powodu nie można było kontynuować budowy w odpowiednim tempie i dochodziło do opóźnienia i zastojami niektórych prac. Przeprojektowywaniem zajął się główny wykonawca czyli Polimex-Mostostal. W związku z opóźnieniami miasto wyciągnęło dodatkowe konsekwencje wobec Wojciecha Obtułowicza i wstrzymano mu honorarium oraz zaczęto naliczać karę[13][14].
4 listopada 2009 radni Miasta Krakowa zagłosowali za przekazaniem dodatkowych środków w wysokości 29,9 mln zł na budowę stadionu o które upomniał się Polimex-Mostostal[15]. W sytuacji gdyby dotacja nie zostałaby przyznana, wykonawca budowanych trybun (wschodniej i zachodniej) mógłby przerwać budowę i zażądać od miasta odszkodowania[16]. Na radzie miasta prezydent Krakowa Jacek Majchrowskiprzedstawił szacunkową wartość całego stadionu która łącznie miałaby wynosić 445 mln zł, z czego zostało założone że 34 mln zł wyłożą prywatni inwestorzy na zagospodarowanie przestrzeni pod trybuną północną i operator stadionu[17].
W lutym 2010 roku pojawił się zastój na budowie trybuny zachodniej. Spowodowane było to pojawieniem się kolejnych komplikacji dotyczących projektów stadionu. Okazało się, że miasto nie może zerwać umowy z Wojciechem Obtułowiczem, ponieważ posiada on prawa autorskie do projektu. W związku z tym, wykonawca budowanych trybun ponownie porozumiał się z projektantem, by wznowił on prace i dokończył wszelkie projekty, tak by Polimex-Mostostal mógł zdążyć z budową stadionu w określonym terminie. Umowę renegocjowano na nowych warunkach. W międzyczasie miasto musiało spisać ponowną umowę ze studiem projektanta, która opiewała na 1,1mln z powodu zmiany przepisów w prawie i naniesieniu poprawek na dotychczasowy projektu, które nastąpiły w czasie konfliktu obu podmiotów[18]. W trakcie budowy część prac została zlecona z naruszeniem prawa zamówień publicznych[19].
Koncepcja nr 1
Pierwsza koncepcja powstała w 2004 roku i to według tego pomysłu rozpoczęto budowę trybuny południowej. Projekt zakładał budowę trzech oddzielnych, jednopoziomowych trybun i zadaszenie już obecnej – trybuny głównej, która powstała w latach dziewięćdziesiątych. Według tych planów, pojemność obiektu miała wynosić 21 500 miejsc siedzących. Oświetlenie boiska miały umożliwiać cztery maszty oświetleniowe, które były usytuowane w narożnikach stadionu. Dodatkowo, między trybuną główną a trybuną południową miał się znaleźć pawilon medialny w kształcie szklanego stożka. Z biegiem czasu pojawiła się możliwość wybudowania trybun narożnych i zamknięcia bryły stadionu, jego pojemność miałaby się wtedy podnieść do 25 500 miejsc. Niestety ten projekt stadionu posiadał już błędy, odciągi zadaszenia trybuny wschodniej wychodziłyby poza teren działki stadionu, a jeden z masztów oświetleniowych znajdował się tuż przed pawilonem medialnym[20].
Koncepcja nr 2
Koncepcja ta pojawiła się w 2006 roku , w związku z pojawiającą się możliwością organizacji Euro 2012 przez Polskę. Projekt zakładał aktualizację poprzednich planów o rozbudowę trybuny głównej do dwóch poziomów, co ostatecznie zwiększyłoby pojemność stadionu do 30 560 miejsc siedzących (35 000 przy wybudowaniu trybun narożnych)[21].
Koncepcja nr 3
Projekt ujrzał światło dzienne w 2007 roku po ogłoszeniu decyzji o organizacji Euro 2012 przez Polskę i Ukrainę. Plan zakładał budowę dwóch jednopoziomowych, symetrycznych trybun wzdłuż boiska, co miało umożliwić montaż oświetlenia na zadaszeniach trybun. Bryłę stadionu miały zamknąć jednopoziomowe trybuny narożne. Pojemność stadionu według tego projektu wynosiła 32 560 osób[22].
Koncepcja nr 4
Ostateczna koncepcja powstała jeszcze w 2007 roku. Zakładała ona dobudowę dwóch dwupoziomowych trybun wzdłuż boiska wraz z narożnikami do dwóch już istniejących (trybuny południowa i północna), które budowano według poprzednich koncepcji. Ukośną elewację trybun z poprzednich projektów zastąpiono prostą konstrukcją słupową, co zwiększyło przestrzeń komercyjną pod trybunami, zmieniono także odciągi zadaszenia trybuny wschodniej, tak by zmieściły się w obrębie działki. Wybudowanie dwóch równych trybun umożliwiło zainstalowanie oświetlenia na zadaszeniach trybun. Pojemność stadionu ulegała zmianie i miała wynosić 33 500 osób